Het woord ‘coöperatie’ betekent zoveel als ‘samenwerking’. En die samenwerking vind je overal: in jeugdbewegingen, sportclubs, ouderverenigingen … Allemaal plaatsen waar mensen elkaar niet beconcurreren, maar samenwerken en daardoor meer bereiken. Steeds vaker zien mensen in dat die houding ook in de economie vruchten afwerpt.
Al van oudsher ontstaan coöperaties vanuit maatschappelijke noden. Mensen verenigen zich in ondernemingsverband om in hun gemeenschappelijke behoeften te voorzien. Denk maar aan coöperaties zoals de Vooruit, opgericht in de 19de eeuw om mensen toegang te bieden tot basisproducten als brood of geneesmiddelen.
Ook vandaag biedt de coöperatie antwoorden op uitdagingen die een samenleving in verandering met zich meebrengt. Dit zijn een aantal vaak voorkomende drijfveren:
- De coöperatieve vennootschap is een ideaal vehikel voor wie zelfstandig ondernemerschap te schraal en te eenzaam vindt. “Twee weten meer dan één”, is een oud Nederlands gezegde. En drie nog meer! En laat dat nu net het minimum aantal vennoten zijn, vereist om een coöperatie op te richten.
- Niet toevallig ontstaan nieuwe coöperaties vaak in sectoren als reclame en marketing: creatief en bij voorkeur ongebonden door welke vorm van hiërarchie dan ook. Liever gelijkheid dan gezag!
- Voor vele andere initiatiefnemers is duurzaamheid dan weer de drijvende kracht. Vandaag is ecologie zo veel meer dan de bescherming van boompjes, bloempjes en vogeltjes. Het is een bewust streven naar een harmonische verhouding tussen people, planet en profit. De aarde in stand houden, correct omgaan met klanten en medewerkers en tegelijk goed je boterham verdienen. Ook dat is coöperatief ondernemen.
Ook op macro-economisch vlak opent de coöperatie een aantal perspectieven. Permanent het evenwicht zoekend tussen concurrentie (die stimuleert) en samenwerking (die vooruit helpt), biedt ze oplossingen op terreinen waar zowel de overheid als de vrije markt tekort schieten. Denk maar aan de energiemarkt waar de coöperatie het voortouw nam in de productie en levering van hernieuwbare energie. Of aan welzijn, waar de coöperatie antwoordt op de groeiende noden in de ouderenzorg, gehandicaptenzorg, gezinszorg, bijzondere jeugdzorg … Ook in de landbouw (pionier in korte keten en biolandbouw) en zelfs in sport en cultuur (uitbouw van infrastructuur voor sport en cultuur) zijn coöperaties aan zet.
